Οστεοπορωτικά Κατάγματα

Τι είναι τα οστεοπορωτικά κατάγματα;

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα προκαλούνται λόγω της οστεοπόρωσης, μιας πάθησης κατά την  οποία τα οστά είναι αδύναμα λόγω της χαμηλής οστικής τους μάζας και ιδιαίτερα επιρρεπή σε σπασίματα. 

Αποτέλεσμα αυτής, ο αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων στην σπονδυλική στήλη, τον καρπό και το ισχίο. Σε ανθρώπους με οστεοπόρωση, τα κατάγματα μπορούν να προκληθούν αρκετά εύκολα μετά από πιο μια πτώση, μια απότομη κίνηση, το σκύψιμο ή χωρίς κάποια ιδιαίτερη σωματική άσκηση.

Ποια είναι τα αίτια των οστεοπορωτικών καταγμάτων;

Οι βασικότερες αιτίες είναι η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής οστεοπόρωση.

Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση περιλαμβάνεται η μετεμμηνοπαυσιακή και η πρόωρη εμμηνόπαυση, η γεροντική και η ιδιοπαθής οστεοπόρωση. Συγκεκριμένα, η  μετεμμηνοπαυσιακή εμφανίζεται σε γυναίκες όπου έχουν μπει στην εμμηνόπαυση και παρατηρούνται αλλαγές σε ορμόνες όπως τα οιστρογόνα.

Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αφορά ασθενείς που λαμβάνουν μακροχρόνια φαρμακευτικές αγωγές με κορτιζόνη και πάσχουν από παθήσεις όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης, δρεπανοκυτταρική αναιμία κα.

Ως αίτια μπορούν να προστεθούν:

• Έλλειψη ασβεστίου και Βιταμίνης D, απαραίτητα στοιχεία για την υγεία των οστών.
• Έλλειψη σωματικής άσκησης.
• Χαμηλό σωματικό βάρος.

Ας δούμε πιο αναλυτικά, ποια είναι τα οστεοπορωτικά κατάγματα, τα συμπτώματά τους καθώς και η αντιμετώπιση τους.

Κατάγματα της σπονδυλικής στήλης

Από τα πιο συχνά κατάγματα είναι αυτά της σπονδυλικής στήλης, καθώς όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, οι σπόνδυλοι γίνονται πιο εύθραυστοι και μαλακοί αλλάζοντας έτσι τη μορφή τους. Για αυτό, σε ηλικιωμένους ανθρώπους παρατηρούμε ότι χάνουν το ύψος και έχουν την τάση σταδιακά να καμπουριάζουν.

Κάταγμα Σπονδυλικής Στήλης: Συμπτώματα

Το σημαντικότερο σύμπτωμα των ασθενών με κάταγμα της σπονδυλικής στήλης είναι ο έντονος πόνος στην πλάτη και την μέση, όπου ο πόνος δεν μειώνεται μετά την λήψη παυσίπονων χαπιών. Δευτερεύοντα συμπτώματα είναι η κύφωση, η σκολίωση και η  δυσκολία στο περπάτημα.

Για την σωστή διάγνωση, ο ορθοπαιδικός θα λάβει το ιστορικό του ασθενή, τη συμπτωματολογία και  θα ζητήσει το σπινθηρογράφημα των οστών, την αξονική και μαγνητική τομογραφία προκειμένου να εξεταστούν οι σπασμένοι σπόνδυλοι και να ελεγχθούν μετατοπίσεις ή συνοδές βλάβες.

Κάταγμα Σπονδυλικής Στήλης: Αντιμετώπιση

Συντηρητική. Στις περισσότερες περιπτώσεις, χορηγείται στον ασθενή φαρμακευτική αγωγή και σπανίως συστήνεται τόσο η τοποθέτηση ειδικού νάρθηκα σταθεροποίησης της σπονδυλικής στήλης, ενώ ένα ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπειών μπορεί να είναι χρήσιμο για την αποκατάσταση.

Χειρουργική μέθοδος. Αν ο ασθενής δεν παρουσιάζει βελτίωση με συντηρητικη μέθοδο, δεν ανταποκρίνεται στις αγωγές ή είναι σοβαρός τύπος κατάγματος, τότε προτείνεται η Κυφοπλαστική ή η Σπονδυλοπλαστική.

Οι δυο χειρουργικές μέθοδοι είναι ελάχιστα επεμβατικές και γίνονται με την χρήση αναισθησίας. Με την βοήθεια ενός λεπτού σωλήνα, ο οποίος τοποθετείται μέσα στον σπασμένο σπονδύλο , με τη βοήθεια φορητού ακτινολογικού μηχανήματος ή διεγχειρητικού αξονικού τομογράφου εγχέεται ακρυλικό τσιμέντο.

Κατάγματα του Καρπού

Η άρθρωση αποτελείται από 8 μικρά οστά του καρπού και από το περιφερικό άκρο των δύο μακρών οστών, που σχηματίζουν το αντιβράχιο της κερκίδας και της ωλένης. Η κερκίδα βρίσκεται στην πλευρά του αντίχειρα και η ωλένη στου μικρού δακτύλου.

Αυτά τα δύο οστά περιβάλλονται από ένα  πυκνό φλοιώδες οστό και εσωτερικά από ένα σπογγώδες οστό. Το σπογγώδες και το φλοιώδες οστό σταδιακά γίνονται πιο λεπτά και μειονεκτούν σε ποιότητα με αποτέλεσμα το οστό να μην  αντέχει τις καταπονήσεις. Σε ασθενείς με οστεοπόρωση, όταν το οστό δεν απορροφά τους κραδασμούς, τότε παθαίνει κάταγμα.  

Κάταγμα Καρπού: Συμπτώματα

Το σημαντικότερο σύμπτωμα των ασθενών με κάταγμα στον καρπό είναι ο έντονος πόνος και το πρήξιμο γύρω από την περιοχή του καρπού. Επίσης, ο ασθενής παρατηρεί περιορισμένη κίνηση τόσο του καρπού όσο και της παλάμης καθώς και σε περιπτώσεις τραυματισμού από πτώση, παραμόρφωση της περιοχή από την εξάρθρωση.  Η κύρια διαγνωστική μέθοδος για την επιβεβαίωση και τον βαθμό τους κατάγματος είναι η ακτινογραφία και σε ορισμένες περιπτώσεις η αξονική τομογραφία.

Κάταγμα Καρπού: Αντιμετώπιση

Συντηρητική. Τα περισσότερα οστεοπορωτικά κατάγματα του αντιβραχίου αντιμετωπίζονται συντηρητικά. Για τα κατάγματα του περιφερικού άκρου της κερκίδας προτείνεται η ανάταξη του οστού με αναισθησία και η τοποθέτηση γύψου για περίπου έξι βδομάδες. Για την πλήρη αποκατάσταση του καρπού, ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα με ειδικές ασκήσεις φυσικοθεραπείας για να επανέλθει η κίνηση και η ευλυγισία στην άρθρωση.

Χειρουργική μέθοδος. Για ορισμένα κατάγματα όπως κατάγματα με συντριβή, με κατεστραμμένη αρθρική επιφάνεια κα. επιλέγεται η οστεοσύνθεση όπου εμφυτεύεται μία μικρή πλάκα με βίδες ή (σπανίως) έναν εξωτερικό σταθεροποιητή ώστε να συγκρατείται το οστό στη σωστή θέση.

Κατάγματα του ισχίου

Τα κατάγματα του ισχίου είναι πιο συχνά στους ηλικιωμένους με οστεοπόρωση λόγω των οστών που λεπταίνουν και γίνονται πιο εύθραυστα. Σύμφωνα με μελέτες, όσο μεγαλώνουν οι γυναίκες, χάνουν το 30% έως 50% της οστικής  πυκνότητας και το ποσοστό αυξάνεται ραγδαία μετά την εμμηνόπαυση.

Τα πιο συχνά κατάγματα είναι το υποκεφαλικό κάταγμα και το διατροχαντήριο κάταγμα. Το υποκεφαλικό είναι κάταγμα στον αυχένα του μηριαίου και στο εσωτερικό του αρθρικού θύλακα  και το διατροχαντήριο είναι το κάταγμα ανάμεσα στον ελάσσονα και το μείζονα τροχαντήρα.

Κάταγμα Ισχίου: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του κατάγματος είναι ο έντονος  πόνος  στην περιοχή του άνω μέρους του ισχίου, όπου επιδεινώνεται κατά το περπάτημα. Ο ασθενής συχνά χρειάζεται υποστήριξη για να μετακινηθεί και παρατηρείται ότι το ένα πόδι είναι κοντύτερο από το άλλο. Η διάγνωση των καταγμάτων γίνεται από ακτινογραφία και συμπληρωματικά με αξονική τομογραφία για να ληφθούν λεπτομερείς απεικονίσεις των οστών.

Κάταγμα Ισχίου: Αντιμετώπιση

Χειρουργική. Οι χειρουργικοί μέθοδοι διαφέρουν ανάλογα με  την παρεκτόπιση του κατάγματος και τον επηρεασμό της παροχής αίματος στην κεφαλή του μηριαίου οστού. Σε ασθενείς με απαρεκτόπιστα κατάγματα προτιμάται η κοχλίωση, όπου το οστό υποστηρίζεται με βίδες ενώ σε παρεκτοπισμένα κατάγματα αντικαθίσταται η κεφαλή του σπασμένου ισχίου με ημιαρθροπλαστική ή η κεφαλή μαζί με την κοτύλη με ολική αρθροπλαστική.