Πόνος στο γόνατο – Τι μπορεί να σημαίνει & πότε πρέπει να ανησυχούμε

Ο πόνος στο γόνατο αποτελεί συχνό λόγο επίσκεψης στον ορθοπαιδικό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η άρθρωση του γονάτου συμμετέχει σε όλες σχεδόν τις κινήσεις, ενώ υποστηρίζει και αντέχει το πλήρες βάρος του σώματος. Σκεφτείτε το ποσοστό συμμετοχής των γονάτων μας σε κάθε δραστηριότητα που εκτελούμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, από τις απλές έως τις πιο πολύπλοκες. Αντιλαμβανόμαστε επομένως, ότι τα γόνατα υποχρεώνονται να αντιμετωπίζουν συνεχή φόρτο και πίεση.

Το γόνατο και η ανατομία του

Το γόνατο αποτελεί μία ιδιαίτερα ευάλωτη άρθρωση, η οποία δέχεται μεγάλα φορτία και καταπόνηση από απλές καθημερινές ή και αθλητικές δραστηριότητες αλλά και την πάροδο του χρόνου. Το γόνατο αποτελείται από τα εξής οστά:

• Το μηριαίο οστό, δηλαδή, το πιο μεγάλο οστό του ανθρώπινου σώματος
• Την κνήμη, πάνω στην οποία στηρίζεται ο μηρός
• Την περόνη, εξωτερικό οστό της κνήμης. Συμβάλει καθοριστικά στη σταθερότητα του γονάτου και του αστραγάλου, ενώ υποστηρίζει τους μύες του ποδιού
• Την επιγονατίδα η οποία αρθρώνεται με τη μηριαία τροχιλία.

Η σύνδεση των οστών πραγματοποιείται χάρη σε τέσσερις βασικές κατηγορίες συνδέσμων. Ο ρόλος τους είναι να σταθεροποιήσουν τις αρθρώσεις, θέτοντας τα όρια κινήσεων και αποτρέποντας τις κινήσεις εκτός αυτών:

• Ο πλάγιος και ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος
• Ο έσω πλάγιος έξω πλάγιος σύνδεσμος

Επίσης κομβικό ρόλο έχει

• Ο αρθρικός χόνδρος που καλύπτει τα οστά, μειώνοντας την τριβή μεταξύ τους και κατανέμοντας ομοιόμορφα τα φορτία κατά την διάρκεια της κίνησης
• Οι δύο μηνίσκοι, έσω και έξω, οι οποίοι έχουν τον σημαντικό ρόλο να απορροφούν κραδασμούς όσο κινούμαστε.

Ποιες είναι οι αιτίες για τον πόνο στα γόνατα;

Ο πόνος στα γόνατα μπορεί να προκύψει από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες ή και συνδυασμό αυτών. Είναι εξαιρετικά συχνός τόσο σε αθλητές και όσους ασκούνται τακτικά, όσο και σε υπέρβαρα άτομα αλλά και σε ανθρώπους που εκτελούν έντονη εργασία, κάνουν καθιστική ζωή ή κάνουν δουλειά γραφείου.

Συχνά, αιτία του πόνου στα γόνατα, μπορεί να αποτελεί κάποιου είδους τραυματισμός, αλλά και κάποια υποκείμενη πάθηση, όπως π.χ. αρθρίτιδα. Ακόμα, ο πόνος στα γόνατα μπορεί να οφείλεται στη φυσική φθορά του χόνδρου, που έρχεται με το πέρασμα των χρόνων.

Ορισμένοι από τους βασικότερους λόγους – αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε πόνο στα γόνατα είναι:

• Ρήξη μηνίσκου
• Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
• Διάστρεμμα
• Τράβηγμα/ θλάση
• Αρθρίτιδα γόνατος
• Τενοντίτιδα
• Χονδροπάθεια
• Οστεοαρθρίτιδα
• Ουρική αρθρίτιδα
• «Γόνατο του δρομέα»
• Φλεγμονώδεις παθήσεις
• Σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας
• Θυλακίτιδα

Πώς γίνεται η διάγνωση για τα προβλήματα στο γόνατο;

Εκτός από ένα πλήρες ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση, άλλες εξετάσεις για προβλήματα στο γόνατο μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφία, υπέρηχο ή μαγνητική τομογραφία.

Αρχικά, ο ιατρός θα πραγματοποιήσει μια λεπτομερή κλινική εξέταση στο γόνατο του ασθενούς, προσδιορίζοντας τον τύπο του πόνου, την κινητικότητα του γόνατος και άλλα συμπτώματα.

Στη συνέχεια, ο ιατρός εξετάζει το ιστορικό υγείας του ασθενή για τυχόν προηγούμενους τραυματισμούς, αθλητικές δραστηριότητες, και άλλες σχετικές πληροφορίες.

Ανάλογα με τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση, ο ιατρός μπορεί να προτείνει εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, υπερήχους, ή μαγνητική τομογραφία (MRI), για να διερευνήσει την κατάσταση των αρθρώσεων και των ιστών.

Ακόμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί η εκτέλεση αρθροσκόπησης, μιας ελάχιστα επεμβατικής, δηλαδή, διαδικασίας κατά την οποία εισάγεται ένας λεπτός σωλήνας με φωτισμό και κάμερα (αρθροσκόπιο) για να εξεταστεί το εσωτερικό της άρθρωσης. Με την αρθροσκόπηση ο ορθοπαιδικός βλέπει σε πραγματικό χρόνο την κατάσταση μέσα στο γόνατο του ασθενούς και τις βλάβες ή το πρόβλημα που υπάρχει στην κάθε περίπτωση.

Πόνος στο γόνατο: Πρόληψη – Θεραπεία και Αντιμετώπιση

Η πρόληψη, η θεραπεία και η αντιμετώπιση του πόνου στο γόνατο μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής:

• Όχι στην υπερβολική ξεκούραση: Η υπερβολική ανάπαυση μπορεί να αποδυναμώσει τους μυς σας. Βρείτε ένα πρόγραμμα ασκήσεων που είναι ασφαλές και ανώδυνο για τα γόνατά σας.
• Προσοχή στο ζέσταμα και τις διατάσεις πριν τη γυμναστική: Καλή προθέρμανση και διατάσεις πριν την άσκηση.
• Σωστά παπούτσια: Φορέστε κατάλληλα υποδήματα για άθληση και αποφύγετε να τρέχετε σε άσφαλτο ή τσιμέντο.
• Ενδυναμώστε τα γόνατά σας: Οι σωστές ασκήσεις ενισχύουν τους μυς που υποστηρίζουν το γόνατό και αυξάνουν την ευελιξία του.
• Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος.
• Αποφύγετε το κάπνισμα. Είναι αποδεδειγμένο ότι το κάπνισμα συμβάλλει στην εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας και γενικά στην φθορά του αρθρικού χόνδρου.

Αν έχει ήδη εμφανιστεί πόνος στα γόνατά σας, λάβετε υπόψιν τα παρακάτω:

• Ανάπαυση και Αποφυγή Φορτίου: Σε περίπτωση τραυματισμού ή φλεγμονής, σημαντικό είναι να δοθεί χρόνος ανάπαυσης στο γόνατο και να αποφεύγεται η καταπόνησή του.
• Παγοθεραπεία: Η εφαρμογή πάγου στην περιοχή μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου και στη μείωση της φλεγμονής.
• Φυσικοθεραπεία: Ο φυσιοθεραπευτής μπορεί να σας δείξει ασκήσεις ενδυνάμωσης, ευελιξίας και ισορροπίας που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση προβλημάτων και πόνων στα γόνατα.
• Φαρμακευτική Αγωγή: Ο ορθοπαιδικός μπορεί να σας συνταγογραφήσει φάρμακα, όπως αντιφλεγμονώδη, για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής.
• Εκγύμναση: Η τακτική άσκηση ήπιας μορφής, όπως το περπάτημα και η κολύμβηση, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση των μυών γύρω από το γόνατο και στη βελτίωση της γενικής κατάστασης των αρθρώσεων.
• Συντηρητική θεραπεία: Η ανάπαυση, η παγοθεραπεία και η ανύψωση του ποδιού βοηθούν στην ανακούφιση του ασθενή όταν ο πόνος προκαλείται από έναν μικρό τραυματισμό ή φλεγμονή αρθρίτιδας.

Πόνος στο γόνατο: Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση;

Εάν η συντηρητική θεραπεία με ανάπαυση και παγοθεραπεία αποτύχει, τότε ο ορθοπαιδικός, θα σας προτείνει τη χειρουργική αντιμετώπιση της πάθησης, ανάλογα με την έκτασή της και την έκταση των συμπτωμάτων που εμφανίζονται στα γόνατά σας. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με αρθροσκόπηση γόνατος που προσφέρει οριστική λύση στον πόνο και έχε άριστα λειτουργικά αποτελέσματα. Σε περιπτώσεις προχωρημένης αρθρίτιδας γόνατος, μπορεί να χρειαστεί ανοικτό χειρουργείο με την ελάχιστα επεμβατική αρθροπλαστική γόνατος.